History

Commemorative badge of the 15th Infantry Regiment "Wolves" of the Polish Army (Dęblin)

Odznaka pamiątkowa 15 Pułku Piechoty „Wilków” Wojska Polskiego (Dęblin)

white metal, cast, silver plating, oxidation, Adam Nagalski i Spółka, Warszawa, before 1939

Historia pułku rozpoczyna się w grudniu 1918 roku jako 16 Pułk Piechoty Ziemi Bocheńskiej. W styczniu 1919 roku zostaje przemianowany na 15 Pułk Piechoty. Był jednym z najstarszych jednostek Wojska Polskiego, kontynuując tradycje: pieszego Regimentu nr XV, z okresu Sejmu Wielkiego, który jako 15 Pułk Piechoty brał udział w Powstaniu Kościuszkowskim oraz 15 PP z okresu Księstwa Warszawskiego (1809-1814 r.) i Powstania Listopadowego. W pierwszym okresie pułk toczył walki z Ukraińcami w Małopolsce Wschodniej. Od czerwca 1919 roku został przerzucony na front wojny polsko-bolszewickiej. Jego żołnierze brali udział m.in. w zdobyciu Kijowa. Na pamiątkę bitwy pod Stapankowicami (5 września 1920 roku) zaczęto obchodzić święto pułku.

W tym samym czasie zaczęto dodawać przydomek „Wilki”, który został „nadany pułkowi jako symboliczny wyraz nieprzejednania i zaciętość w walce”. Wzór odznaki zatwierdzony rozkazem MSWojsk., nr 12, poz. 159 z 28 czerwca 1932 roku. Od 1921 roku stacjonował w dawnej twierdzy w Dęblinie. Pułk brał udział w wojnie obronnej 1939 roku przechodząc szlak bojowy od Wielunia przez Pabianice, okolice Łodzi, Brwinów i Modlin. Część pododdziałów przedostało się do Warszawy i wzięła udział w jej obronie, a po kapitulacji stolicy dołączyła do grupy pułkownika Leona Koca i Samodzielnej Grupy Operacyjnej „Polesie” generała Franciszka Kleberga. Tradycję 15 Pułku Piechoty „Wilków” kontynuował utworzony w 1941 roku 15 Pułk Piechoty Armii Polskiej w ZSRS, w październiku 1942 roku przemianowany na 15 Wileński Batalion Strzelców „Wilków”. Po ewakuacji z Rosji Sowieckiej walczył na froncie włoskim m.in. pod Monte Cassino. Jednocześnie w okupowanym kraju na terenie Inspektoratu Puławy Armii Krajowej powstawały oddziały partyzanckie (OP15), które miały stać się podstawą do odtworzenia 15 Pułku Piechoty „Wilków”.

Żołnierze podziemia prowadzili walkę zbrojną zarówno przeciwko siłom okupacyjnym, jak i terroryzującej miejscową ludność komunistycznej partyzantce (GL/Al.) oraz pospolitym bandytom. W lipcu 1944 roku oddziały partyzanckie 15 PP „Wilków” wzięły udział w akcji „Burza”. Po wejściu Armii Czerwonej, w związku z odmową podporządkowania się PKWN-owi i niechęcią do wstępowania do podległego im wojska NKWD rozpoczęło aresztowania partyzantów AK, NSZ i BCh. Wobec dużego nagromadzenia sił sowieckich (ze względu na zatrzymanie się frontu na Wiśle) i nasilającego się terroru dalsze utrzymywanie oddziałów stało się niemożliwe. Stąd decyzje poszczególnych dowódców o ich rozformowaniu. Ci którym udało się uniknąć aresztowania (jak np. Marian Bernaciak ps. „Orlik”), po przesunięciu się frontu na zachód, kontynuowali walkę, tym razem przeciwko polskim komunistom i ich sowieckim protektorom. Eksponat zakupiony do zbiorów w 1989 roku.

 

Odznaka pamiątkowa 15 Pułku Piechoty „Wilków” Wojska Polskiego (Dęblin)

Author: Muzeum Regionalne w Krasnymstawie
Back
Najnowsze wydarzenia
Recent events
Wirtualne zwiedzanie
Virtual tour
Galeria
Krasnystaw Gallery
Wystawy
Exhibitions