Wystawy zakończone

[18-12-2014 - 08-04-2015] "KOŚCI ZOSTAŁY RZUCONE" - Starożytne i nowożytne wyroby z kości, rogu i poroża.

Opublikowane dn. 09-10-2020
[18-12-2014 - 08-04-2015]  "KOŚCI ZOSTAŁY RZUCONE" - Starożytne i nowożytne wyroby z kości, rogu i poroża.

Na wystawie zaprezentowano półwytwory, półprodukty i narzędzia z kości, rogu i poroża oraz narzędzia do ich obróbki, od najstarszych pochodzących ze schyłkowego paleolitu (11-9 tys. p.n. e.), poprzez przedmioty z epoki neolitu, brązu, okresu wpływów rzymskich (4500-400 p.n.e., 0-375 n. e.), wczesne i późne średniowiecze (X-XV w.), okres nowożytny, po wyroby sztuki dawnej od XVIII w. do pocz. XX w.

Na wystawie zaprezentowano również przedmioty będące dziełami sztuki rzemieślniczej od XVIII w. do początku XX w., takie jak sztućce w oprawie z kości słoniowej lub rogu, miniatury malowane na kości słoniowej, tabakiery z kości słoniowej, szylkretu bądź z dodatkiem kości słoniowej, ozdobę - kameę z muszli oraz figurkę z kości słoniowej (Japonia) i 2 rzeźby pochodzące z Azji Północnej i Południowej (XIX w.). Pokazano ponadto przykłady XIX-wiecznej broni z rogowymi rękojeściami, a mianowicie kordelas myśliwski i kindżał. Znalazły też swoje miejsce fragmenty kości mamutów, których używano od ok. 27 - 12 tys. lat p.n.e. do budowy szałasów, a także współczesne trofea myśliwskie.

Kość, róg i poroże były bardzo powszechnymi surowcami w pradziejach. Posiadały doskonałe właściwości fizyczne i chemiczne, dzięki którym przedmioty z nich wykonane były twarde, a jednocześnie sprężyste, co sprawiało, że były wytrzymałe i często używane. Narzędzia kościane i rogowe odgrywały dużą rolę w życiu i gospodarce człowieka. Ich produkcją zajmowali się wyspecjalizowani rogownicy, dawniej nazywani rogodziejami, czyli rzemieślnikami wyrabiającymi naczynia - rogi do picia i proste instrumenty muzyczne - rogi do grania.

Wytwarzali oni również narzędzia rolnicze, środki transportu, broń, ozdoby, przedmioty codziennego użytku. Najczęściej wykorzystywanym materiałem do ich produkcji były kości długie i płaskie, głównie żebra, zwierząt hodowlanych w epoce neolitu, natomiast od epoki brązu zaczęto używać kości zwierząt dzikich, które były bardziej wytrzymałe na działania mechaniczne. Rogownik wybierał określone kości do wytworzenia konkretnego przedmiotu np. żeber używał do wyrobu gładzików, szpil, skrobaczy, a kości śródstopia i śródręcza do produkcji szydeł, natomiast z poroża wykonywał narzędzia kopieniacze, motyki. Zęby zwierzęce znalazły również zastosowanie m. in. do wyrobu ozdób, przedmiotów związanych z kultem.

Zgromadzone na wystawie eksponaty pochodziły ze zbiorów: Muzeum Lubelskiego w Lublinie, Muzeum Ziemi Chełmskiej im. W. Ambroziewicza w Chełmie, Muzeum im. ks. St. Staszica Hrubieszowie, Muzeum Regionalnego im. J. Petera w Tomaszowie Lubelskim, Muzeum Zamojskiego w Zamościu, Muzeum Regionalnego w Krasnymstawie i zbiorów prywatnych. Wystawę wzbogacono planszami przedstawiającymi m. n. kości zwierzęce jelenia najczęściej wykorzystywane do wyrobu narzędzi, sposób wykorzystania poroża jelenia do produkcji narzędzi, kościane przekłuwacze, rogowe narzędzia plecionkarskie, paleolityczne wyroby z kości i poroża.

 

Autor: Muzeum Regionalne w Krasnymstawie
Powrót
Najnowsze wydarzenia
Najnowsze wydarzenia
Wirtualne zwiedzanie
Wirtualne zwiedzanie
Galeria
Galeria Dawny Krasnystaw
Wystawy
Wystawy